Ngala Killian Chimtom tarafından

YAOUNDÉ, Kamerun | 19 Kasım 2023 (IDN) – 150’den fazla genç Afrikalı lider, uluslararası toplumu Afrika’ya iklim adaptasyonu finansman akışını iki kattan fazla önceliklendirmeye ve artırmaya çağırdı.

Çağrı 18 Kasım’da, Pan-Afrika İklim Adaleti İttifakı (PACJA) ve Sürdürülebilir Enerji ve Erişim için Afrika Koalisyonu (ACSEA) tarafından Afrika Uyum Girişimi (AAI) ortaklığında düzenlenen Afrika’da Uyum Finansmanı Açılış Forumu’nun sonunda yapıldı.

Sera gazı emisyonlarına çok az katkıda bulunan bu kıta, iklim değişikliğinden en çok etkilenen kıta: kuraklıklar, seller, kasırgalar ve iklimle ilgili diğer felaketlerle sarsılıyor. Ve tahminler korkunç.

Zimbabwe’den Fungai Ngorima IDN’ye verdiği demeçte “ülke bir El-Nino ile karşı karşıya ve uzmanlar bize bunun Nisan ayına kadar uzayabileceğini söylüyor, bu da yağmur sezonumuzun kısa olacağı ve daha az suya sahip olacağımız anlamına geliyor… Aslında ülke daha az yağış alıyor, nehirler hızla kuruyor, insanların içecek suyu yok, vahşi yaşamın içecek suyu yok ve bu durum su kaynakları üzerinde insan-yaban hayatı çatışmasıyla sonuçlanıyor” dedi.

Felicia Motia, çocukluğunda annesinin yetersiz yağışlar ve toprağın verimliliğinin azalması nedeniyle azalan çiftlik verimiyle mücadele edişini izlemiş.

IDN’ye “Sorunu çözmeye karar verdim” dedi. İnternette araştırma yaptı ve sadece suyun kaçmasını önlemek için değil, aynı zamanda doğal gübreyi korumak için toprak işlemeyi en aza indiren “rejeneratif tarım” adını verdiği yöntemi uygulamaya koydu.

İklim değişikliğinin kıta üzerindeki etkileri rahatsız edici boyuttadır.

Hükümetlerarası İklim Değişikliği Paneli IPCC’nin son raporuna göre, Afrika’nın sıcaklıkları yüzyılın başında sanayi öncesi seviyelere kıyasla 3°C ila 6°C arasında artabilir.

16-18 Kasım tarihleri arasında Yaoundé’de bir araya gelen gençler yaptıkları açıklamada, “Bu durum, en iyi senaryolarda bile tarım, su kaynakları ve insan sağlığı üzerinde önemli etkileri olacak daha sık ve şiddetli aşırı iklim olaylarıyla sonuçlanacaktır” dedi.

“Hem artan ısınma hem de eylemsizlik, mahsul veriminde %50’ye varan düşüşe, su stresinde %60’a varan artışa, sıtma vakalarında %90’a varan artışa ve biyoçeşitlilikte %40’a varan kayba yol açabilir.”

Afrika Kalkınma Bankası’na (AfDB) göre iklim değişikliği, senaryonun şiddetine bağlı olarak Afrika’nın GSYH’sini 2050 yılına kadar %2,8 ila %10 oranında azaltabilir.

Banka bunun yılda 68 milyar ila 259 milyar dolar arasında bir kayba yol açabileceğini belirtiyor. Dünya Bankası ayrıca iklim değişikliğinin Afrika’da çatışmaları ve yerinden edilmeleri artıracağını belirterek, 2050 yılına kadar 86 milyon Afrikalının kendi ülkeleri içinde göç edebileceğini tahmin ediyor.

Bu korkunç tahminler karşısında genç Afrikalı liderler, Afrika’daki iklim değişikliği kırılganlıklarının azaltılmasının sadece ahlaki bir zorunluluk değil, aynı zamanda bölgenin geleceği ve dayanıklılığı için stratejik bir yatırım haline geldiğini söylüyorlar.

UNEP’e göre, uyum için yatırılan her bir dolar dört dolarlık fayda sağlayabilir, ayrıca uyum ekonomik çeşitlendirme, yenilikçilik, istihdam yaratma ve sosyal içerme için yeni fırsatlar yaratabilir.

Ancak uluslararası toplum genel olarak azaltımın (sera gazı emisyonlarının azaltılması ya da bu gazların atmosferden uzaklaştırılmasına yönelik eylemler) finanse edilmesini tercih etmiştir ancak bu tercih Afrika’nın öncelikleriyle örtüşmemektedir.

Sürdürülebilir Enerji ve Erişim için Afrika Koalisyonu İcra Direktörü Dr. Njamshi Augustin IDN’ye yaptığı açıklamada, “Afrika ülkelerinin önceliği her zaman adaptasyon olmuştur, çünkü zaten iklim değişikliğinin sonuçlarından muzdaripler ve uyum sağlamaları gerekiyor” dedi.

Uyum finansmanının yetersizliği, Afrika halklarının iklim değişikliğinin etkileriyle başa çıkmakta giderek daha fazla zorlandığı ve sunduğu fırsatlardan yararlanmaktan daha az söz ettiği anlamına geliyor.

Gençler şimdi, sanayileşmiş ülkeler Glasgow’daki COP26’da verdikleri 2019 seviyelerinden 2025’e kadar adaptasyon finansmanını iki katına çıkarma sözünü tutsalar bile, bunun yine de ihtiyaçların çok altında kalacağını söylüyorlar.

“Uyum finansmanı 2019’da yılda yaklaşık 20 milyar dolardı. Glasgow İklim Paktı’nda kararlaştırıldığı ve G7 bakanları tarafından yinelendiği üzere çabaların iki katına çıkarılması, uyum finansmanını 40 milyar dolar civarına getirecektir. Ancak bu rakam gerçek uyum ihtiyaçlarından çok daha düşüktür.”

UNEP Uyum Açığı Raporu 2023’e göre, mevcut uyum finansman açığı 2030 yılına kadar yılda 194-366 milyar ABD dolarıdır.

“Bu da mevcut uyum finansmanı akışının, gelişmekte olan ülkeler için tahmin edilen ihtiyaçların 5-10 kat altında olduğu anlamına gelmektedir. Dahası, uyum finansmanının 2025 yılına kadar iki katına çıkarılarak 40 milyar ABD dolarına ulaştırılması hedefi de karşılanmaktan uzaktır. Rapor, gelişmekte olan ülkelere yönelik çok taraflı ve iki taraflı kamu uyum finansmanı akışlarının 2021 yılında yüzde 15 azalarak 21 milyar ABD dolarına gerilediğini ortaya koymaktadır.”

Artan finansman açığı nedeniyle gençler, sanayileşmiş ülkelere ve diğer büyük kirleticilere COP28’de Afrika’ya yıllık uyum finansmanı akışını 2025 yılına kadar iki katından fazla artıracak bir plan sunmaları ve söz vermekten sözlerini tutmaya başlamaları çağrısında bulundu.

Hedeflere ulaşmak için atılması gereken 6 maddelik adımlar belirlediler.

– Uyum finansmanının genel iklim finansmanı portföyü içindeki payının artırılması ve Afrika ülkelerinin uyum ihtiyaçları ve maliyetleri ile orantılı olmasının sağlanması; toplam uyum finansmanının iki katına çıkarılarak yıllık 40 milyar dolar civarına yükseltilmesi halinde bile, bunun yine de tespit edilen ihtiyacın altında kalacağına dikkat çekilmesi.

– Çok taraflı fonların ve iki taraflı donörlerin prosedürlerini ve kriterlerini basitleştirip düzene sokarak ve Afrika kurumlarının ve paydaşlarının, özellikle de ön saflarda yer alan toplulukların, gençlerin ve kadınların öncülük ettiği girişimlerin kapasitelerini ve hazır olma durumlarını güçlendirerek hibe temelli ve öngörülebilir uyum finansmanına erişimin ve bu finansmanın sağlanmasının artırılması.

-. Katılımcı ve kapsayıcı planlama ve karar alma süreçlerini teşvik ederek ve uyum projeleri ve programlarının uygulanması ve değerlendirilmesinde şeffaflık, hesap verebilirlik ve öğrenmeyi sağlayarak uyum finansmanının etkinliğini ve verimliliğini artırmak.

– Yeni ve gelişmekte olan finansman kaynaklarının ve araçlarının geliştirilmesini ve yaygınlaştırılmasını destekleyerek ve özel sektör yatırımlarından ve ortaklıklarından yararlanarak uyum finansmanının inovasyonunu ve ölçeklendirilmesini teşvik etmek.

– Farklı finansman kaynaklarının ve kanallarının politikalarını ve standartlarını uyumlu hale getirerek ve bölgesel ve sektörler arası işbirliğini ve uyum eylemlerinin entegrasyonunu teşvik ederek uyum finansmanının tutarlılığını ve koordinasyonunu artırmak.

– Küresel çapta uyum eyleminin hızlandırılmasına yardımcı olmak için Dubai’deki COP 28’de Uyum Küresel Hedefi konusunda sağlam, iddialı ve çözüm odaklı bir sonuç elde edilmesini sağlayın. [IDN-InDepthNews]

Fotoğraf: Njamshi Augustin, Sürdürülebilir Enerji ve Erişim için Afrika Koalisyonu İcra Direktörü. Kredi: Ngala Killian Chimtom