Yazan: Ronald Joshua

NEW YORK | BAMAKO (IDN) – Fatou Dembele, tarım ile uğraşan nüfusun yarısının kadınlardan oluştuğu karayla çevrili olan Mali’de bir çiftçidir. Tarım, kadınları yoksulluktan kurtarmak için önemli bir sektördür. Ancak iklim değişikliğinden kaynaklanan artan miktardaki toprak ve doğal kaynakların bozulması kadınları savunmasız bırakmaktadır.

Bu nedenle Dembele’nin ektiği bitkiler kurumaya başladığında, arazisinin öldüğünü ve geçim kaynağının risk altında olduğunu düşündü. “Arazinin hasta olduğunu düşündük. Bitkilerin köklerine saldıran ve onları kurutabilen canlı parazitlerin olduğunu bilmiyorduk,” diye konuştu Dembele.

Artan sıcaklıklar ve nem nedeniyle çoğalan parazit sayısı Dembele ve diğer kadın çiftçilerin karşı karşıya kaldıkları birçok iklim değişikliği etkisinden sadece biridir.

İklim değişikliğinin kadınların geçim kaynakları üzerindeki olumsuz etkileriyle mücadele etmek için yerel bir sivil toplum kuruluşu olan Groupe d’Animation Action au Sahel (GAAS) Mali tarafından uygulamaya geçilen Agriculture Femmes et Développement Durable (AgriFed) adıyla bilinen yeni bir BM Kadın Birimi programı yerel üreticilere bu yeni zorluklara uyum sağlama konusunda yardımcı olmaktadır.

Bu program çiftçilerin kullandıkları teknikleri modernleştirmesi konusunda onlarla çalışmakta, tarımdaki en son ilerlemeler hakkındaki bilgilere erişmelerini sağlamakta ve koruma yöntemlerini geliştirerek ürünlerinin değerini artırmaktadır.

BM Mali Kadın Ülke Temsilcisi Maxime Houinato, BM Kadın Birimi tarafından 14 Mart tarihinde BM Kadının Statüsü Komisyonunun 62. toplantısında (CSW62) ortak düzenlenen bir yan etkinlikte “iklim değişikliğinin etkileri Mali’yi pes geçmemekte ve ülkeyi çok ciddi olarak etkilemektedir; bu da Sahel bölgesinde oldukça kırılgan olan güvenlik ortamına ek bir zorluk katmaktadır” diye konuştu. 

“Ve her ne kadar Mali sera gazlarının küresel emisyonunda düşük miktara sahip olsa da iklim değişikliğinin etkilerine uyum sağlamak için diğer ülkeler kadar kararlıdır,” diye ekledi.

Program Dembele’nin üretimini eski haline getirmek adına ona parazitleri ortadan kaldırmak için yerel olarak mevcut tarım ilaçlarını nasıl kullanacağını öğretti. “Çok şükür ki bu hastalık ile mücadele edebilecek yerel bitki özlerinin olduğunu öğrendik,” diyor Dembele.

AgriFed, Mali’nin başkenti Bamako’nun 200 kilometre kuzeydoğusunda bulunan Segou bölgesindeki faaliyetlerine 2017 yılında başladı. Sürdürülebilir tarım teknikleri konusundaki eğitim 247 kadın ve 66 erkeğe ulaştı. Bu eğitim çiftçilerin su kullanımını, ekin zamanını ayarlamayı, tarım ilaçları ve gübre kullanımını ve yetiştirme tekniklerini geliştirmesine yardımcı oldu.

Boidié ve Sécoro ve Cercle de Tominian kasabalarındaki kadınlar eğitim sayesinde arpacık soğanı üretimini geliştirdi ve artırdı. Ancak hasat sırasında kadınların ürünlerini nasıl daha iyi şekilde muhafaza etmelerini öğrenmeleri gerektiği anlaşır oldu.

Sécoro’daki bir arpacık soğanı üretici ve satıcısı olan Hayèrè Keita: “uzun raf ömürlerinden dolayı arpacık ve soğan yetiştiriyoruz çünkü [daha önce] muhafaza tekniklerini bilmiyorduk.” diye konuştu. “Geleneksel yöntemlerimizi takip ettiğimizde kayıp oranları çok yüksek olabilir.”

BM Kadın Birimi, çiftçilere arpacık, soğan ve patates gibi ürünleri nasıl muhafaza edeceklerini gösteren daha fazla eğitim toplantılarını destekledi. Yaklaşık 110 kadın üretici bu modern üretim ve muhafaza tekniklerini kullanarak gelirlerini artırmayı başardı.

Başka bir çiftçi olan Alphonsine Dembele: “20 yıldır sebze ve meyve yetiştiriyorum ama sadece geleneksel yolla üretmeyi biliyordum,” diye konuştu.

Diğer çiftçi Dembele “AgriFed patates, domates ve biberleri tanıtarak bize yetiştirdiğimiz ürünleri çeşitlendirmeyi öğretti. Bu yeni ürünler ek gelir sağlamakla kalmıyor aynı zamanda evde beslenmeyi artırıyor ve çocuklarımızın yetersiz beslenmesini azaltıyor,“ diye belirtti

Şöyle devam etti: “Sosyal uyuma olumlu bir etki yapmaktadır çünkü [farklı etnik gruplardan] kadınlar şimdi buluşmakta ve tarladaki eğitimler esnasında diyalog kurmaktadır.”

Lüksemburg hükümeti tarafından finanse edilen program, beş yıl boyunca faaliyette olacak ve ülkenin diğer bölgelerinde de çoğaltılması için beklenmektedir.

Akıllı tarım ile Sahel bölgesindeki kadınlara ve gençlere iklim değişikliği etkilerine karşı dayanaklılık sunma bakış açısına sahip bu program 12 Aralık 2017 tarihindeki One Planet Summit iklim zirvesinde hayata geçirildi. Programın başlangıcı dünya liderlerinin dönüm noktası olan Paris İklim Anlaşması’nın yıl dönümünü vurgulamak için Fransa’nın başkentindeki toplantısına denk geldi.

Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron, BM Genel Sekreteri António Guterres ve Dünya Bankası Başkanı Jim Yong Kim tarafından ortak ev sahipli yapılan One Planet Summit zirvesi, ülkelerin 2020’ye kadar iklim değişikliği ile mücadele çabalarını artırmayı düşündükleri resmi BM iklim değişikliği eylem planını desteklemeyi amaçladı.

Bu girişim, Birleşmiş Milletler Sahel Bölgesi İçin Entegre Stratejisi (UNISS) ve G5 Genel Sekreterliğinin bir programıdır. Bölgedeki beş ülke, Burkina Faso, Çad, Mali, Moritanya ve Nijer, arasındaki kalkınma koordinasyonu için kurumsal bir çerçeve olan G5 Sahel Ortak Gücü iklim değişikliği ve çevresel bozulma ile mücadeleyi ve bunun etkilerinin kırsal nüfus üzerindeki etkilerini öncelik sorunu olarak tanımladı.

Hükümetler ulusal düzeyde uyum stratejileri üzerinde çalışmakta; bu çabaları desteklemek için yeni bir girişim tasarlanmıştır. BM Kadın Birimi, Zirvede gösterilen 12 programdan biri olan bu programı BM sistemi adına sundu. [IDN-InDepthNews – 27 Mart 2018]